تست وضعیت صحیح بدن

شـما بـا این ۲ تست قادر خواهید بود از وضعیت صحیـح و طبیعی بدن خود آگاه گردید:

۱- تست دیوار :

از طـرف پشت به دیوار تکیه داده در حالیـکه پشـت سـر و باسن شما با دیوار تماس داشته و پاشنه پا ۱۵ سانتیمتراز دیـوار فاصله داشته باشد. اکنون فاصله بین گودی گردن و کمر خود را اندازه بگیرید.اگر ایــن فاصله در نــاحیه گـردن۵ سانتیمتر و در کمر بین ۲٫۵ تا ۵ سـانـت بــاشــدوضعیت بدن شما ایده آل است و گرنه بـایـد بـه یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

۲- تست آینه :

نمای روبرو:

روبـروی یـک آیـنه تمام قد بایستید و موارد زیر را چک کنید:

۱- شانهای شما باید همسطح و تراز باشند.

۲- سر شما باید مستقیم وصاف باشد.

۳- دو سوی باسن شما همسطح و تراز و کشـکـک هــای دو پا باید مستقیم رو به جلو باشند.

۴- فاصله میان بازوها و دو طرف بدن یکسان می باشد.

۵- قوزک های دو پای شما باید مستقیم و صاف باشد. 

نمای پهلو:

با گرفتن عکس و یا کمک از یک دوست میسر می باشد:

۱- سر باید قائم و افراشته باشد و به جلو و یا عقب خمیده و افتاده نباشد.

۲- چانه باید موازی با سطح کف اتاق باشد و به سمت پایین و یا بالا کج نشده باشد.

۳- شکم باید هموار و مسطح باشد.

۴- زانوها باید صاف و مستقیم باشند

راستای صحیح قامت :

از آنجایی که تحرک و پویایی لازمه زندگی بشر است و بی تحرکی در هر سنی و جنسیتی مشکلات فراوانی بوجود می آورد. لذا هر انسانی در هر لحظه از زندگی خویش باید در این اندیشه باشد که چگونه بنشیند و بایستد و چگونه حرکت و فعالیت کند . این امر به منزله کیفیت وضیعت بدنی است. همانگونه که ذکر شد وضعیت بدن انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا تغییرات مثبت و منفی ناشی از آن فرد را هم از نظر جسمانی و هم از نظر روانی تحت تاثیر قرار می دهد .داشتن وضعیت بدنی هرچند کافی نیست ، بخشی از سلامت کلی فرد را شامل می شود و بزرگتر ها که با چگونگی دستیابی و وضعیت بدن و عوامل موثر بر آن آشنایی دارند ، به خوبی می توانند در سلامت زندگی کوچکتر ها که در حال رشد هستند تاثیر گذار باشند[1].

حفظ وضعیت مناسب در بدن عادت خوبی است و با سلامت عمومی فرد ارتباط دارد. ساختمان و کار بدن باعث ایجاد و حفظ پوسچر خوب می شود[2] . اما گاهی به دلایل مختلف (ارث ،مشکلات رشدی، ناهنجاریهای به وجود آمده در بافت های همبند و...) بدن از این حالت مطلوب خارج شده و دچار عارضه های مختلفی می شود و فرد را در انجام کارهای روزمره و عادی دچار مشکل می سازد[3].

ستون فقرات ساختار اصلی تنه را تشکیل داده و نقش مهمی در حفظ حالات ایستا و پویا ایفا می کند.این امر اجازه حرکت فردی و پیوسته گردن ، تنه و سر را از طریق تقسیم ستون فقرات به نواحی گردنی قفسه سینه ای و کمری می دهد[5] . از این رو ستون فقرات از اندامهای حیاتی بدن محسوب می شود که علاوه بر حمایت و حفاظت از نخاع یکی از حساسترین بخشهای بدن است که از نظر حرکت ، در حفظ و نگهداشتن چار چوب بدن نقش اساسی دارد که شکل و فرم آن در هر انسانی قبل و بعد از تولد تا دوره بلوغ مراحل گوناگون و پیچیده ای را پشت سر می گذارد که تحت تاثیر عوامل اثر گذار مختلفی چار چوب آن شکل می گیرد. قدر مسلم اگر پایه و اساس استخوان بندی در سنین کودکی و نوجوانی شکل و فرم صحیحی نگیرد، در مراحل بعدی زندگی اینگونه افراد با مشکلاتی مواجه خواهند شد[4].

 وضعیت بدنی :

در طی سالهای اخیر به اهمیت وضعیت بدن توجه خاصی مبذول شده است . تحقیقات مختلف نشان داده است که وضعیت بدنی نا مناسب نه تنها موجب تغییر شکل می شود بلکه اثرات روانی نیز در بردارد و بسیاری از عوارض دیگر را در درون بدن به وجود می آورد. الگوهای وضعیتی هنگامی مطلوب شناخته می شوند که به ارگانهای داخلی بدن که حیاتی هستند به ویژه ارگانهای تنفسی و گردش خون، جهاز هاضمه و سیستم دفع اجازه و امکان عملکرد شایسته را بدهند[4]. وضعیت بدنی هر فرد نمادی از سلامت و شخصیت اوست. خوب راه رفتن ، خوب نشستن ، خوب ایستادن علاوه بر اینکه حرکت ها را زیبا تر می سازد ، با کارایی بیشتر و خستگی کمتر همراه است[6]. وضعیت بدنی انسان بالغ و سالم با قوسهای فیزیولوژیک موجود در آن در یک حالت تعادل قرار دارد ، ترکیب و شکل ستون فقرات ایستا1 در صورتی می تواند به عنوان یک وضعیت بدنی مناسب مورد قبول قرار گیرد که این وضعیت بدون هیچ سعی و کوششی و بدون هیچ خستگی و درد به وجود آمده و شخصی قادر باشد که آنرا به همان صورت قائم برای مدت قابل قبولی حفظ نماید[4].

نحوه قرار گیری قسمتهای مختلف بدن نسبت به یکدیگر را در یک مقطع زمانی وضعیت بدنی گویند.

انواع وضعیت بدنی ( پوسچر ) :

وضعیت بدنی ایده آل (در عمل وجود ندارد)

وضعیت بدنی مناسب  (مطلوب - خوب)

وضعیت بدنی نامناسب  (ناهنجار - بد) [3].

وضعیت بدنی صحیح در صفحه ساجیتال:

حالتی است که خط کشش ثقل فرضی از محل های زیر عبور می کند. زائده ماستوئید و جسم مهره ای گردنی ، زائده آخرمی و جسم مهره ای کمری ، برجستگی بزرگ استخوان بازو ، اپی کندیل خارجی – بخش جلویی قوطک خارجی مچ پا[7] .

وضعیت بدنی صحیح از نمای قدامی:

در صورتی حاصل می شود که خط شاقولی از نقاط زیر عبور کند: بینی ، جناغ سینه ، مفصل عانه ، و نقطه بین پاها .

وضعیت بدنی صحیح از نمای خلفی:

خط شاقولی از نقاط زیر عبور می کند:خط میانی بین پاشنه ها ، خط میانی بین اندام تحتانی ، خط میانی باسن ، خط میانی لگن خاصره و تنه و ستون فقرات و وسط جمجمه(در کل این خط مرجع بدن را به دو نیمه متعادل و متقارن تقسیم می کند.

ستون فقرات در افراد بزرگسال دارای چهار انحنا است .در حالی که در بدو تولد فقط دارای یک انحنا مقعر C شکل است .

انحناهای سینه ای و خاجی به همان حالت اولیه باقی می مانند که به آنها قوسهای اولیه می گویند.

قوسهای لوردوز گردنی و کمری محدب بوده که بعد از تولد ایجاد می شوند و به آنها قوسهای ثانویه می گویند [6] .

پوسچر فقرات بچه ها بسته به سن آنها متفاوت است . در حالت ایستاده، بچه های کوچک از مفاصل هیپ کمی به جلو خم می شوند و برای داشتن تعادل بهتر پاهای خود را کمی باز می گذارند. بچه هایی که در سنین مدرسه ابتدایی می باشند انحراف مشخصی در قسمت فوقانی فقرات سینه ای پیدا می کنند به شکلی که کتفها کمی برجسته می شوند . در حدود سن 9 سالگی تمایل به افزایش قوس قدامی کمر یا لوردوز زیاد می شود .این انحرافات پوسچرال در بچه هایی که دیر تر رشد می کنند کمتر بارز است . در بزرگسالان تاثیر فعالیتهای شغلی بر پوسچر بیش از فعالیتهای تفریحی تاثیر گذار است [2].

منابع و ماخذ :

1- لاسجوردی ، غلامحسین و بهنام میرزایی .. « بررسی و شناخت ناهنجاریهای دانش آموزان پسر 11 ساله تا 13 ساله و ارتباط آن با سه عامل سن ، وزن و قد » . پژوهش در علوم ورزشی..سوم ، ششم ، 123-133 ، 1384 .

2- کندال ، فلورانس پترسون ، الیزابت کندال مک کریری و پاترشیا جیس پروانس ، ترجمه : علیرضا سرمدی و بهاره حاج قنبری ..بررسی و ارزیابی عملکرد عضلات .اول ،دوم . سرمدی ،هما ، ، 1389 .

3- لطافت کار ، امیر و زهرا عبدالوهاب .. کلیات حرکات اصلاحی به همراه تمرینات اصلاحی . اول. آوای ظهور،سعید دانش ، 1389.

4- ذاکری ، رضا .. پایان نامه کارشناسی ارشد ،1375 .

5- پاتل ، کش ، ترجمه : سید صدر الدین شجاع الدین و سحر رزمجو..حرکات اصلاحی .اول . نرسی ، کامیاب ، 1387 .

6- پاتل ، کش ، ترجمه : محمد حسین علیزاده و معصومه تقی خانی .. تمرین های اصلاحی .اول . نرسی ، گنج شایگان ، 1390 .

7- حداد نژاد، ملیحه و خداداد لطافت کار .. وضعیت بدنی و پایداری ستون فقرات.اول . بامداد کتاب ، شهیر ، صص : 1388 .